Afgelopen weekend schreef @Lien van der Leij een uiterst informatief verhaal over ‘Lieve leiders,’ in Het Financieele Dagblad. Je merkt hoe goed ze het boek heeft gelezen. Voor de potentiële lezers erg fijn, zo’n recensie. Het geeft je een veel breder beeld dan de korte flaptekst.
Hier vind je de link naar het artikel.
Als jonge adviseur zette ik bij klanten een bril op, om een intelligente indruk te maken. In de jaren daarna ik ging ‘ratelen’, als ik als baas het idee had dat ik ‘het’ moest weten, het goede antwoord paraat moest hebben. Geen touw aan vast te knopen, natuurlijk.
Je status of autoriteit willen legitimeren, met uiterlijk vertoon of onnavolgbare teksten, we kennen het allemaal. Van onszelf of van mensen om ons heen. Zelf was ik gelukkig snel genezen, mede dankzij de toenmalige CFO van de Roteb (de vroegere Rotterdamse Reinigingsdienst). Maar bij sommige mensen duurt het wat langer. En dat is jammer, want dat gedrag brengt risico’s met zich mee, die je je niet altijd realiseert.
Over die risico's schreef ik in FD Persoonlijk, het weekendmagazine van Het Financieele Dagblad. En over hoe je ze kunt voorkomen.
Sommige bijeenkomsten zorgen ervoor dat je een week later nog loopt na te genieten. De lancering van ‘Lieve leiders,’ was zo’n event. Daar droeg ik zelf overigens maar bescheiden aan bij. Want het programma had ik grotendeels ‘uitbesteed’ zoals iemand het gekscherend noemde.
Geen uitgebreide verhandeling over het boek – dat moet je gewoon eerst lezen - maar een mooie middag over modern leiderschap.
Onder de bezielende leiding van Julia Wouters spraken Inge Bryan, Perry Feenstra en Stijn Schoonderwoerd open en onderzoekend over de manier waarop zij in hun werkomgeving een ‘lieve leider’ proberen te zijn. En ik mocht daar af en toe op reflecteren. Waar hadden we het dan zoal over?
Over de honderd kleine dingen waarmee je een werkomgeving menselijk kunt maken.
Over collega’s, die niet zomaar bij je binnenlopen, al vind je jezelf nog zo toegankelijk. Want in hun ogen ben je ook nog steeds de baas.
Over hoe je goed en waardig van iemand afscheid neemt.
Over hoe taal onbedoeld afstand kan scheppen.
Over hoe belangrijk het is om iemand die onder vuur ligt te steunen.
En over dat je je best blijft doen, maar dat perfectie een illusie is.
De zaal was vol aandacht en stelde prachtige vragen, waar we nog wel wat langer over door hadden kunnen praten. Kan iemand die ‘lief’ als uitgangspunt heeft ook leider worden? Wat doe je als je een ‘rotte appel’ in je team hebt die de sfeer verziekt? Past ‘lief leiderschap’ ook bij zelfsturing? En hoe zie je ‘lief leiderschap’ in internationaal perspectief?
Met de concrete voorbeelden die we met elkaar bespraken, kleurden we ‘lief leiderschap’ in. Het boek doet dat natuurlijk nog (veel) uitgebreider.
Freek Talsma, mijn uitgever, bezegelde mijn schrijverschap met een prachtige ets van ‘de schrijver’ en Jera van Montfoort kreeg als leidinggevende van de nieuwe generatie (en als mijn ‘bonusdochter’) het eerste exemplaar van ‘Lieve leiders,’. En toen iedereen vervolgens aan drankjes en hapjes begon, mocht ik gaan signeren.
Kortom: het was een feest.
Een fotoimpressie, gemaakt door Renate Buschman van Blinkfotografie, vind je hier.
Het manuscript voor mijn boek ligt intussen bij de uitgever. Een mooi moment om er mee naar buiten te treden. Pieter Vermeer, van NLwerktaanwerk, interviewde me over ‘modern leiderschap’. Een leuke smaakmaker voor het boek, met een bijrol voor Youp van ‘t Hek en zelfs een rad van avontuur! Je kunt het hier terugkijken. Doen!
Politiek en media blijven maar schrijven over de’ kloof’ tussen stad en platteland. Tussen de Randstad en de provincie. Tussen de ‘elite’ en het ‘volk'. En als je dat maar vaak genoeg roept gaat iedereen het nog geloven ook.
Maar in de praktijk zijn er heel veel mensen die zich met zowel de stad als het platteland verbonden voelen.
Toch kan de ‘culturele elite’ wel degelijk bijdragen aan meer verbinding. ‘Adel’ verplicht. Ik schreef er een vrolijk-avontuurlijke uitnodiging over in FD Persoonlijk, het weekendmagazine van het Financieel Dagblad.
Je leest het hier.
Laat vooral weten wat jouw nieuwe verbindende avonturen je gaan brengen..
“Je mag tegenwoordig ook niks meer!”
Lieve leider,
Daar zit je dan. Te weinig mensen. Burn-outs in je team. Medewerkers die terug praten.
Je krabt nog maar eens achter je oren. Vermoedt dat bazen het vroeger makkelijker hadden dan jij nu.
Want toen deden medewerkers nog braaf wat hen werd opgedragen. Nu willen ze dat je ook naar hén luistert. En als je even niet oplet krijg je ook nog een klacht aan je broek. Of het kost je zelfs de kop.
Je vraagt je af hoe je in deze tijd nog gewoon baas kunt zijn.
Gelukkig is dat minder ingewikkeld dan je denkt. Want leiderschap is nog steeds hard nodig. Maar daar hoort tegenwoordig ook een beetje liefde bij. Anders willen mensen niet voor je werken.
‘Lieve leiders’ hebben de toekomst. Het zijn bazen die gezonde stevigheid en gezonde zachtheid op een uitgekiende manier met elkaar in balans houden.
Ik schrijf er een boek over. En Boom gaat het uitgeven. De krabbel is gisteren gezet. De volzinnen komen eraan.
Het wordt een aangenaam-aardse aanvulling op alle ‘moeilijke’ boeken over leiderschap. Maar allesbehalve plat.
Een ‘bazen-bijbel’ die in de loop van de tijd beduimeld raakt, omdat je hem er telkens bij pakt als er weer zo’n ‘hot topic’ op je bord ligt.
Geschreven door een auteur die het al meer dan vijfendertig jaar allemaal meemaakt. Als baas en als medewerker, als volger en afhaker en als eigenzinnig adviseur.
Zin in!
Dank aan uitgever Freek Talsma, die me met open armen heeft ontvangen, aan redacteur Paul de Kuyper, die me gaat helpen er een geweldig boek van te maken, en aan Julia Wouters, voor haar ongoing support.
Op donderdag 19 september is aan mijn eigen ronde tafel de eerste Leiderswerkplaats ‘Spiegelen aan het IJ’ van start gegaan. Met een diverse, enthousiaste groep van acht deelnemers, ieder met een pittige (eind)verantwoordelijkheid in hun organisatie.
De komende maanden gaan zij met elkaar aan de slag met de maatschappelijke uitdagingen die ze voor zich zien, als boegbeeld/representant, als interne leider en als mens/burger. Iedereen heeft er zin in.
Heb jij ook het gevoel dat je meer kunt betekenen voor mens en maatschappij, binnen en buiten je organisatie, als leider en als burger? Wil je daarmee aan de slag, gevoed door inspiratiemateriaal wat je misschien nog niet kent en met mensen uit een andere omgeving dan de jouwe? Elkaar daarbij stimulerend?
In 2025 organiseer ik de volgende Leiderswerkplaats. Meer informatie vind je hier..
Neem vooral contact op als je vragen hebt of je alvast wilt aanmelden.
Zorgen voor een veilige en stimulerende werkomgeving staat vandaag de dag hoog op de agenda. Een gevoelig onderwerp, wat ook veel ongemak oplevert. En in het ergste geval leidt tot complete ontsporingen. Terug naar de basis dus. Ik schreef er deze column over.
Met de stukken die ik schrijf voor FD Persoonlijk probeer ik ogenschijnlijke tegenstellingen te overbruggen. De polarisatie te lijf te gaan. Dit keer over de ‘klimaat-kwestie’. Als ‘vrolijk-aanmodderend-ecomens’ probeer ik op een aanstekelijke manier anderen te inspireren.
Je leest het hier.
Benieuwd naar jouw vrolijke avonturen!
Vanaf vandaag kan ik mezelf officieel ‘publicist’ noemen!
Voor FD Persoonlijk, het weekendmagazine van het Financieel Dagblad schrijf ik vanaf nu met enige regelmaat essays. Te beginnen met een pleidooi voor het frisse tegengeluid. Je leest het hier.
Intussen wordt er ook gewerkt aan een boek, met als werktitel ‘Lieve leiders,’. Let op de komma. De ‘amuses’ voor dat boek vind je al enige tijd op LinkedIn. Niet alleen om je nieuwsgierig te maken, maar ook om te onderzoeken hoe het onderwerp resoneert.
Reageer vooral!
Naar aanleiding van een artikel in de Volkskrant over statushouders bij NS (3/11) schreef ik een ingezonden brief.
Hoewel ik blij wordt van het feit dat zij nu eindelijk ook worden gezien als potentiële medewerker voel ik toch ook ongemak. Want 'nu de nood aan de man is' kan het in een keer wel.
Het risico is dan ook groot dat zij (en ook andere 'bijzondere' medewerkers) zich tweederangs medewerker blijven voelen, omdat er geen 'gewone' medewerker meer te vinden was.
En dat is een pijnlijk gevoel, wat een prettige, productieve en bestendige werkrelatie kan ondermijnen.
Lees hier het hele stuk..
In NRC schreef ik een stukje over goed personeelsbeleid. Naar aanleiding van een eerder artikel van Menno Tamminga over het tekort aan personeel.
Hoewel ik zijn betoog voor ‘ouderwets, fatsoenlijk’ personeelsbeleid onderschrijf, laat hij een belangrijke voorwaarde voor het vinden en binden van personeel nog onderbelicht.
De financieel gedreven leiders, die Tamminga beschrijft, zien een arbeidscontract namelijk vooral als een transactie en de medewerker als productiefactor. Dat een medewerker om te beginnen gewoon een mens is, wordt dan over het hoofd gezien.
En bij mensen gaat het juist om relaties, niet om transacties. Medewerkers verlaten ook eerder een baas dan een bedrijf. Omdat de relatie met die baas niet (meer) klopt.
Vinden en binden van personeel vraagt vooral om ander leiderschap. Wat mij betreft kan een verplichte portie 'relatietherapie' dan ook geen kwaad.
Lees hier het hele stuk.
Vlak voor de zomer had ik aan mijn eigen ronde tafel een diepgaand groepsinterview met zeven professionals uit de millennial-generatie. Een advocaat, ingenieur, marketeer, accountant, communicatie-expert en twee tech-professionals. uit verschillende werkomgevingen. Met hen sprak ik over goed en eigentijds werkgeverschap/leiderschap. Om de verhalen achter de cijfers te horen.
Want enquêtes en onderzoeken over dit onderwerp vliegen je om de oren, met veelal stellige uitspraken over wat de medewerker zou willen (zie bijvoorbeeld https://fd.nl/economie/1437526/jonge-baanzoeker-maalt-niet-om-duurzaamheid). Maar als statisticus en voormalig HR-directeur roepen dat soort onderzoeken bij mij vooral vragen op. Vragen, die ik in een diepte-interview dan verder wil verkennen. Want een ding is zeker: dé medewerker bestaat helemaal niet.
Bovengenoemd rondetafel-interview was rijk aan input, aan nuance en aan duiding. Met veelzeggende quotes. Waarbij geloofwaardig leiderschap en no-nonsense arbeidsvoorwaarden de rode draad vormen. Dus toen ik in het FD twee daaraan gerelateerde artikelen langs zag komen (over yogalessen en over Pieter Elbers, die samen met KLM zijn vertrekbonus bij de rechter claimde), schreef ik dit stuk in het FD.
Hij is nu nog leeg. Maar vanavond niet meer. Dan heb ik zeven jonge professionals aan mijn ronde tafel. Over goed en modern werkgeverschap. Actueler dan ooit. Ik wil de verhalen achter de cijfers horen.
De problemen op de arbeidsmarkt zijn immers groter dan ooit. Vrijwel dagelijks verschijnen er onderzoeken in de krant. Veelal grootschalige onderzoeken. Met soms stellige conclusies. En nog stelliger adviezen aan werkgevers.
Maar raken die adviezen wel aan de essentie van goed werkgeverschap? Jezelf aantrekkelijk presenteren betekent niet automatisch dat je ook aantrekkelijk bent.
Hoe zorg je ervoor dat het talent van nu en straks ook op de langere termijn bij je wil werken?
Verhalen achter de cijfers kunnen daarbij helpen. Cijfers zijn relevant, maar abstract. Verhalen raken je en zetten je in beweging.
Vanavond ga ik op zoek naar die verhalen, aan de hand van drie thema’s, van ‘buiten naar binnen’.
->Zo schreef het FD kortgeleden nog over (jonge) medewerkers die de top van hun bedrijf aanspreken op maatschappelijke thema’s als duurzaamheid, diversiteit en ‘moraal’. Hoe ga je daarmee om?
->Nog altijd gaan medewerkers eerder weg bij hun baas dan bij het bedrijf. Welke leiders heb je nodig om talent aan te trekken en te behouden?
->En gisteren riep het Sociaal Cultureel Planbureau dat werkgevers niet alleen aan salaris en arbeidsvoorwaarden moeten denken. Terecht. Maar toch. Passen die arbeidsvoorwaarden nog wel bij de behoeften van nu en straks?
Ik praat erover met een advocaat, een ingenieur, een marketeer, een accountant, een communicatie-expert en twee tech-professionals. Vier vrouwen en drie mannen. Werkzaam (geweest) bij grote en kleinere organisaties. Privaat en publiek.
Ze zijn tussen de vijfentwintig en veertig. Want input van die generatie is wat mij betreft cruciaal. Niet alleen omdat het de leiders van de toekomst zijn. Maar ook en vooral omdat hun stem op dit moment al veel meer zou kunnen bijdragen aan het invullen van goed en modern werkgeverschap.
Vanavond kijken we of er een rode draad te vinden is. Maar ook waarin opvattingen en behoeften onderling verschillen. Ook dat is relevant voor een goede ‘match’.
De club heeft er veel zin in. En ik ook!
Na de zomer ga ik over de uitkomsten publiceren.
Bij de toeslagenaffaire krijg ik niet alleen buikpijn bij de drama's van de gedupeerden, maar ook steeds meer als ik denk aan al die 'gewone mensen' die bij de Belastingdienst werken. En als burger word ik daar vervolgens weer onrustig van.
Vandaar dit opiniestuk in Trouw, waarbij ik me richt op de tot nu toe beperkte aandacht voor de medewerkers van de Belastingdienst in de berichtgeving. Ik zoom in op de verleidelijke en begrijpelijke reflex bij de leiding om daadkracht te tonen, als er iets ernstigs aan de hand is.
Daadkracht waar vooral de buitenwereld om vraagt, maar die het probleem eerder vergroot dan oplost. Met alle risico's van dien.
Lees hier het stuk.