Een uitnodigend 'cultureel' essay in FD Persoonlijk

Politiek en media blijven maar schrijven over de’ kloof’ tussen stad en platteland. Tussen de Randstad en de provincie. Tussen de ‘elite’ en het ‘volk'. En als je dat maar vaak genoeg roept gaat iedereen het nog geloven ook.

Maar in de praktijk zijn er heel veel mensen die zich met zowel de stad als het platteland verbonden voelen.

Toch kan de ‘culturele elite’ wel degelijk bijdragen aan meer verbinding. ‘Adel’ verplicht. Ik schreef er een vrolijk-avontuurlijke uitnodiging over in FD Persoonlijk, het weekendmagazine van het Financieel Dagblad.

Je leest het hier.

Laat vooral weten wat jouw nieuwe verbindende avonturen je gaan brengen..

Contract met Koninklijke Boom Uitgevers

“Je mag tegenwoordig ook niks meer!”

Lieve leider,

Daar zit je dan. Te weinig mensen. Burn-outs in je team. Medewerkers die terug praten.

Je krabt nog maar eens achter je oren. Vermoedt dat bazen het vroeger makkelijker hadden dan jij nu.

Want toen deden medewerkers nog braaf wat hen werd opgedragen. Nu willen ze dat je ook naar hén luistert. En als je even niet oplet krijg je ook nog een klacht aan je broek. Of het kost je zelfs de kop.

Je vraagt je af hoe je in deze tijd nog gewoon baas kunt zijn.

Gelukkig is dat minder ingewikkeld dan je denkt. Want leiderschap is nog steeds hard nodig. Maar daar hoort tegenwoordig ook een beetje liefde bij. Anders willen mensen niet voor je werken.

‘Lieve leiders’ hebben de toekomst. Het zijn bazen die gezonde stevigheid en gezonde zachtheid op een uitgekiende manier met elkaar in balans houden.

Ik schrijf er een boek over. En Boom gaat het uitgeven. De krabbel is gisteren gezet. De volzinnen komen eraan.

Het wordt een aangenaam-aardse aanvulling op alle ‘moeilijke’ boeken over leiderschap. Maar allesbehalve plat.

Een ‘bazen-bijbel’ die in de loop van de tijd beduimeld raakt, omdat je hem er telkens bij pakt als er weer zo’n ‘hot topic’ op je bord ligt.

Geschreven door een auteur die het al meer dan vijfendertig jaar allemaal meemaakt. Als baas en als medewerker, als volger en afhaker en als eigenzinnig adviseur.

Zin in!

Dank aan uitgever Freek Talsma, die me met open armen heeft ontvangen, aan redacteur Paul de Kuyper, die me gaat helpen er een geweldig boek van te maken, en aan Julia Wouters, voor haar ongoing support.

Leiderswerkplaats 'Spiegelen aan het IJ' gestart

Op donderdag 19 september is aan mijn eigen ronde tafel de eerste Leiderswerkplaats ‘Spiegelen aan het IJ’ van start gegaan. Met een diverse, enthousiaste groep van acht deelnemers, ieder met een pittige (eind)verantwoordelijkheid in hun organisatie.

De komende maanden gaan zij met elkaar aan de slag met de maatschappelijke uitdagingen die ze voor zich zien, als boegbeeld/representant, als interne leider en als mens/burger. Iedereen heeft er zin in.

Heb jij ook het gevoel dat je meer kunt betekenen voor mens en maatschappij, binnen en buiten je organisatie, als leider en als burger? Wil je daarmee aan de slag, gevoed door inspiratiemateriaal wat je misschien nog niet kent en met mensen uit een andere omgeving dan de jouwe? Elkaar daarbij stimulerend?

In 2025 organiseer ik de volgende Leiderswerkplaats. Meer informatie vind je hier..

Neem vooral contact op als je vragen hebt of je alvast wilt aanmelden.

Een frisse kijk op een veilige werkomgeving - Column in Goed Bestuur & Toezicht

Zorgen voor een veilige en stimulerende werkomgeving staat vandaag de dag hoog op de agenda. Een gevoelig onderwerp, wat ook veel ongemak oplevert. En in het ergste geval leidt tot complete ontsporingen. Terug naar de basis dus. Ik schreef er deze column over.

Een nieuw essay in FD Persoonlijk

Met de stukken die ik schrijf voor FD Persoonlijk probeer ik ogenschijnlijke tegenstellingen te overbruggen. De polarisatie te lijf te gaan. Dit keer over de ‘klimaat-kwestie’. Als ‘vrolijk-aanmodderend-ecomens’ probeer ik op een aanstekelijke manier anderen te inspireren.

Je leest het hier.

Benieuwd naar jouw vrolijke avonturen!

Publicist bij FD-Persoonlijk, het weekendmagazine van het FD

Vanaf vandaag kan ik mezelf officieel ‘publicist’ noemen!

Voor FD Persoonlijk, het weekendmagazine van het Financieel Dagblad schrijf ik vanaf nu met enige regelmaat essays. Te beginnen met een pleidooi voor het frisse tegengeluid. Je leest het hier.

Intussen wordt er ook gewerkt aan een boek, met als werktitel ‘Lieve leiders,’. Let op de komma. De ‘amuses’ voor dat boek vind je al enige tijd op LinkedIn. Niet alleen om je nieuwsgierig te maken, maar ook om te onderzoeken hoe het onderwerp resoneert.

Reageer vooral!

Marianne over geloofwaardig leiderschap - Volkskrant

Naar aanleiding van een artikel in de Volkskrant over statushouders bij NS (3/11) schreef ik een ingezonden brief.

Hoewel ik blij wordt van het feit dat zij nu eindelijk ook worden gezien als potentiële medewerker voel ik toch ook ongemak. Want 'nu de nood aan de man is' kan het in een keer wel.

Het risico is dan ook groot dat zij (en ook andere 'bijzondere' medewerkers) zich tweederangs medewerker blijven voelen, omdat er geen 'gewone' medewerker meer te vinden was.

En dat is een pijnlijk gevoel, wat een prettige, productieve en bestendige werkrelatie kan ondermijnen.

Lees hier het hele stuk..

Over medewerkers als mens in plaats van productiefactor - NRC

In NRC schreef ik een stukje over goed personeelsbeleid. Naar aanleiding van een eerder artikel van Menno Tamminga over het tekort aan personeel.

Hoewel ik zijn betoog voor ‘ouderwets, fatsoenlijk’ personeelsbeleid onderschrijf, laat hij een belangrijke voorwaarde voor het vinden en binden van personeel nog onderbelicht.

De financieel gedreven leiders, die Tamminga beschrijft, zien een arbeidscontract namelijk vooral als een transactie en de medewerker als productiefactor. Dat een medewerker om te beginnen gewoon een mens is, wordt dan over het hoofd gezien.

En bij mensen gaat het juist om relaties, niet om transacties. Medewerkers verlaten ook eerder een baas dan een bedrijf. Omdat de relatie met die baas niet (meer) klopt.

Vinden en binden van personeel vraagt vooral om ander leiderschap. Wat mij betreft kan een verplichte portie 'relatietherapie' dan ook geen kwaad.

Lees hier het hele stuk.

Millennials hebben liever goede leiders dan luxe lunches - FD

Vlak voor de zomer had ik aan mijn eigen ronde tafel een diepgaand groepsinterview met zeven professionals uit de millennial-generatie. Een advocaat, ingenieur, marketeer, accountant, communicatie-expert en twee tech-professionals. uit verschillende werkomgevingen. Met hen sprak ik over goed en eigentijds werkgeverschap/leiderschap. Om de verhalen achter de cijfers te horen.

Want enquêtes en onderzoeken over dit onderwerp vliegen je om de oren, met veelal stellige uitspraken over wat de medewerker zou willen (zie bijvoorbeeld https://fd.nl/economie/1437526/jonge-baanzoeker-maalt-niet-om-duurzaamheid). Maar als statisticus en voormalig HR-directeur roepen dat soort onderzoeken bij mij vooral vragen op. Vragen, die ik in een diepte-interview dan verder wil verkennen. Want een ding is zeker: dé medewerker bestaat helemaal niet.

Bovengenoemd rondetafel-interview was rijk aan input, aan nuance en aan duiding. Met veelzeggende quotes. Waarbij geloofwaardig leiderschap en no-nonsense arbeidsvoorwaarden de rode draad vormen. Dus toen ik in het FD twee daaraan gerelateerde artikelen langs zag komen (over yogalessen en over Pieter Elbers, die samen met KLM zijn vertrekbonus bij de rechter claimde), schreef ik dit stuk in het FD.

Ronde tafel met millennials over goed een eigentijds werkgeverschap

Hij is nu nog leeg. Maar vanavond niet meer. Dan heb ik zeven jonge professionals aan mijn ronde tafel. Over goed en modern werkgeverschap. Actueler dan ooit. Ik wil de verhalen achter de cijfers horen.  

De problemen op de arbeidsmarkt zijn immers groter dan ooit. Vrijwel dagelijks verschijnen er onderzoeken in de krant. Veelal grootschalige onderzoeken. Met soms stellige conclusies. En nog stelliger adviezen aan werkgevers.

Maar raken die adviezen wel aan de essentie van goed werkgeverschap? Jezelf aantrekkelijk presenteren betekent niet automatisch dat je ook aantrekkelijk bent.

Hoe zorg je ervoor dat het talent van nu en straks ook op de langere termijn bij je wil werken?

Verhalen achter de cijfers kunnen daarbij helpen. Cijfers zijn relevant, maar abstract. Verhalen raken je en zetten je in beweging.

Vanavond ga ik op zoek naar die verhalen, aan de hand van drie thema’s, van ‘buiten naar binnen’.

->Zo schreef het FD kortgeleden nog over (jonge) medewerkers die de top van hun bedrijf aanspreken op maatschappelijke thema’s als duurzaamheid, diversiteit en ‘moraal’. Hoe ga je daarmee om?

->Nog altijd gaan medewerkers eerder weg bij hun baas dan bij het bedrijf. Welke leiders heb je nodig om talent aan te trekken en te behouden?

->En gisteren riep het Sociaal Cultureel Planbureau dat werkgevers niet alleen aan salaris en arbeidsvoorwaarden moeten denken. Terecht. Maar toch. Passen die arbeidsvoorwaarden nog wel bij de behoeften van nu en straks?

Ik praat erover met een advocaat, een ingenieur, een marketeer, een accountant, een communicatie-expert en twee tech-professionals. Vier vrouwen en drie mannen. Werkzaam (geweest) bij grote en kleinere organisaties. Privaat en publiek.

Ze zijn tussen de vijfentwintig en veertig. Want input van die generatie is wat mij betreft cruciaal. Niet alleen omdat het de leiders van de toekomst zijn. Maar ook en vooral omdat hun stem op dit moment al veel meer zou kunnen bijdragen aan het invullen van goed en modern werkgeverschap.

Vanavond kijken we of er een rode draad te vinden is. Maar ook waarin opvattingen en behoeften onderling verschillen. Ook dat is relevant voor een goede ‘match’.

De club heeft er veel zin in. En ik ook!

Na de zomer ga ik over de uitkomsten publiceren.

Over dat daadkracht meer kapot kan maken dan je lief is - Trouw

Bij de toeslagenaffaire krijg ik niet alleen buikpijn bij de drama's van de gedupeerden, maar ook steeds meer als ik denk aan al die 'gewone mensen' die bij de Belastingdienst werken. En als burger word ik daar vervolgens weer onrustig van.

Vandaar dit opiniestuk in Trouw, waarbij ik me richt op de tot nu toe beperkte aandacht voor de medewerkers van de Belastingdienst in de berichtgeving. Ik zoom in op de verleidelijke en begrijpelijke reflex bij de leiding om daadkracht te tonen, als er iets ernstigs aan de hand is.

Daadkracht waar vooral de buitenwereld om vraagt, maar die het probleem eerder vergroot dan oplost. Met alle risico's van dien.

Lees hier het stuk.

Geen IJ Consulting Lent-e-vent, maar wel een virtuele ‘zwaai’

Elk jaar vindt rond de start van de lente het IJ Consulting Lent-e-vent plaats. Met als belangrijkste doel contact en verbinding tot stand te brengen tussen mensen met verschillende achtergronden, in de breedste zin des woords. En dat doen we op een informele, laagdrempelige manier,

Zo zouden we elkaar vandaag, 27 maart, weer treffen, bij mij aan het IJ. Maar door de corona-crisis moest de bijeenkomst helaas worden verplaatst. Want ‘social distancing’ is nu net niet de bedoeling van het Lent-e-vent.

De nieuwe datum werd vrijdag 29 mei, in de hoop dat we dan weer in normalere omstandigheden zouden verkeren. Inmiddels weten we dat die betere omstandigheden wat langer op zich laten wachten. Dat betekent dat ook het Lent-e-vent op 29 mei geen doorgang kan vinden.

Dus kijken we nu, op deze prachtige lentedag, met zijn tweeën naar een stil Amsterdam.

Het is een vervreemdende situatie, die we allemaal op onze eigen manier ervaren. Waarbij je je nog meer realiseert hoe belangrijk sociale en fysieke nabijheid is.

Die fysieke nabijheid kan nu even niet, maar sociaal contact is daarmee des te belangrijker geworden. Dus zwaai ik nu virtueel, naar iedereen die op welke wijze dan ook betrokken is bij IJ Consulting.

Geniet als het kan zoveel mogelijk van de lente en blijf gezond!

Op 7 februari was er weer een masterclass over de werkgeversrol van toezichthouders

De werkgeversrol van commissarissen en toezichthouders verdient meer aandacht dan vaak wordt gegeven. Vanuit dat perspectief organiseert Diemen & Van Gestel mede op mijn initiatief regelmatig een masterclass over dit onderwerp. Wilbert Kroon en ondergetekende leiden die masterclass.

Vrijdag 7 februari hebben we in een klein gezelschap eigen casuïstiek van de deelnemers intensief onderzocht via de intervisie-methode. Waardevolle sessie weer.

Mocht je geïnteresseerd zijn in een volgende bijeenkomst, kijk dan op:

https://diemenenvangestel.nl/masterclass-de-toezichthouder-als-werkgever-4-pe-punten/

BNR vraagt Marianne als expert

"Zie je vaker dat bedrijven voor zo'n andere koers gaan?" vroeg Karin Backx van BNR mij eind januari in het programma BNR in Bedrijf. "Jazeker", zei ik, "bijsturing of verandering van koers is bij mijn klanten de rode draad. Soms door eigen motieven gedreven en soms omdat de omgeving daar aanleiding toe geeft."

Ze vroeg me vervolgens of ik wilde meedenken met de veranderopgave van Vios, het bedrijf waar BNR die week op bezoek ging. Vios zit midden in een transitie van B2B naar (ook) B2C. En zo'n verandering zet veel op zijn kop. 

Zo worden voor het tot stand brengen van een ingrijpende verandering vaak nieuwe mensen aangenomen, ook binnen het managementteam. Dat is nodig, maar ook spannend. Want hoe zorg je ervoor dat een nieuw, 'andersoortig' MT lid goed aansluit, maar tegelijkertijd ook 'andere' impact kan hebben. En hoe voorkom je dat de bestaande club toch te veel bij het oude wil blijven? 

Datzelfde geldt voor de organisatie als geheel. Je nieuwe koers wordt pas echt een succes als 'oud' en 'nieuw' hem als een gezamenlijke uitdaging omarmen en samen gaan oppakken. En dat vraagt om continue en doordachte aandacht. Karin legde dit thema namens mij voor aan de directeur van Vios.

In het FD, over het belang van context bij cultuurverandering.

De Belastingdienst ligt al een tijdje onder vuur. De roep om 'cultuurverandering' door de omgeving van de organisatie is dan meestal niet ver. In dit stuk in het FD laat ik zien dat de problemen in belangrijke mate worden veroorzaakt door de aansturing en het benoemingsbeleid van de overheid. Dit benoemingsbeleid leidt er namelijk toe dat de kans op tegenkracht niet zo groot is. 

De oplossing moet dan ook eerst gezocht worden in een andere 'cultuur' in de omgeving van de dienst (opvattingen en aansturing ministerie en ander benoemingsbeleid op complexe uitvoeringsorganisaties zoals de Belastingdienst). Pas daarna is het zinvol om te onderzoeken of er ook binnen de dienst zelf cultuurverandering zou moeten plaatsvinden. Die cultuur wordt namelijk geconditioneerd door de aansturing vanuit de omgeving.

https://fd.nl/opinie/1282139/verplichte-bijles-voor-bankiers-lost-problemen-in-de-sector-niet-op